Voleybol Tarihsel Gelişimi ve Kuralları

Voleybolun Tarihsel Gelişimi

Voleybol, 1895 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Massachusetts eyaletinde William G. Morgan tarafından icat edilmiştir. Morgan, basketbol gibi tempolu ama daha az fiziksel temas gerektiren bir oyun geliştirmek amacıyla voleybolu tasarlamıştır. Başlangıçta "Mintonette" olarak adlandırılan bu spor, kısa sürede popüler hale gelerek adı "volleyball" olarak değiştirilmiştir.

1900'lü yılların başında voleybol uluslararası alanda oynanmaya başlanmış ve kuralları belirli standartlara oturtulmuştur. 1947 yılında Uluslararası Voleybol Federasyonu (FIVB) kurulmuş ve voleybol uluslararası bir spor dalı haline gelmiştir. İlk Dünya Voleybol Şampiyonası 1949 yılında erkekler, 1952 yılında ise kadınlar için düzenlenmiştir. 1964 yılında voleybol, Tokyo Olimpiyat Oyunları’nda resmi branş olarak yer almıştır.

Voleybol Kuralları

1. Saha ve Ekipman Kuralları

·         Saha boyutu 18 metre uzunluk ve 9 metre genişliktedir.

·         Orta çizgi sahayı iki eşit alana böler.

·         File yüksekliği erkekler için 2.43 metre, kadınlar için 2.24 metredir.

·         Top, 65-67 cm çevresinde ve 260-280 gram ağırlığında olmalıdır.

2. Takım Yapısı

·         Her takım altı oyuncudan oluşur (3 önde, 3 arkada).

·         Libero adı verilen özel bir oyuncu savunmada görev alır ve farklı renkte forma giyer.

·         Yedek oyuncular maç sırasında belirli kurallara uygun şekilde değiştirilebilir.

3. Maç Süresi ve Setler

·         Voleybol maçları 5 set üzerinden oynanır.

·         İlk dört set 25 sayıya, gerekirse beşinci set ise 15 sayıya ulaşan takım tarafından kazanılır.

·         Setlerde en az iki sayılık fark olması gereklidir.

4. Servis Kuralları

·         Servis çizgisinin arkasından yapılır ve top fileyi geçerek rakip sahaya ulaşmalıdır.

·         Servis atan oyuncu belirlenen sürede servis kullanmalıdır.

·         Hatalı servis durumunda sayı rakip takıma geçer.

5. Topun Oyunda Kalma Kuralları

·         Her takım topa en fazla üç kez dokunabilir (blok temas hariç).

·         Bir oyuncu üst üste topa iki kez dokunamaz.

·         Top saha çizgileri içinde yere temas ettiğinde sayı geçerlidir.

6. Blok ve Smaç Kuralları

·         Blok, rakip takımın hücumunu önlemek amacıyla file önünde yapılan savunma hareketidir.

·         Blokta topa dokunmak bir vuruş olarak sayılmaz.

·         Smaç ise topun file üzerinden sert bir şekilde rakip sahaya gönderilmesidir.

7. Libero Kuralları

·         Libero oyuncusu sadece savunmada görev alır ve hücum yapamaz.

·         File önünde topu yükseltmek gibi hücum hazırlıklarına katılamaz.

·         Set sırasında libero ile oyuncu değişikliği serbesttir.

8. Hakem Kararları ve Cezalar

·         Maç bir başhakem ve yardımcı hakem tarafından yönetilir.

·         Hatalı hareketlerde hakem önce uyarı, ardından sayı cezası verebilir.

·         Sporcuya kasıtlı fauller ve sportmenlik dışı davranışlar için kart gösterilebilir.

Tanınan Büyük Voleybolcular

1.      Karch Kiraly (ABD)

2.      Sergey Tetyukhin (Rusya)

3.      Giba (Brezilya)

4.      Zhu Ting (Çin)

5.      Kim Yeon-Koung (Güney Kore)

6.      Ivan Zaytsev (İtalya)

7.      Francesca Piccinini (İtalya)

8.      Mariusz Wlazly (Polonya)

9.      Wilfredo Leon (Polonya/Küba)

10.  Logan Tom (ABD)

Sonuç

Voleybol, gerek heyecan verici maçları gerekse stratejik oyun yapısıyla dünya genelinde en popüler spor dallarından biridir. Hem fiziksel dayanıklılığı artıran hem de takım ruhunu geliştiren bu spor, uluslararası düzeyde büyük ilgi görmeye devam etmektedir. Voleybol tarih boyunca önemli bir evrim geçirmiş ve günümüzde modern kurallarıyla milyonlarca insanı bir araya getiren bir tutku haline gelmiştir.