TEKVANDO: TARİHSEL GELİŞİMİ VE KURALLARI
Tekvando Nedir?
Tekvando, kökeni Kore'ye
dayanan ve vücut gücüyle rakibi alt etmeye dayalı bir dövüş sporudur. Bu spor,
özellikle hız, kuvvet ve çevikliği kullanarak rakibin vuruşlarına karşı savunma
yapmayı ve etkili saldırılarla rakibi yenmeyi amaçlar. Tekvando, özellikle
tekme tekniklerinin yaygın olduğu bir dövüş sporu olarak tanınır.
Olimpiyatlarda da yer alan tekvando, dünya çapında popüler bir spor dalıdır.
Tekvandonun Tarihsel Gelişimi
Tekvando, Kore'de
1950'lerde, eski Kore dövüş sanatlarının birleşimi olarak gelişmeye
başlamıştır. Taekkyeon ve Gwonbeop gibi geleneksel Kore dövüş
sanatlarından esinlenilen tekvando, özellikle Kore'de ve Asya'da
popülerleşmiştir.
Tekvando'nun modern biçimi, 1960'larda
Koreli sporcular tarafından geliştirilmiş ve 1970'lerde dünyaya
tanıtılmıştır. 1980'ler itibariyle tekvando, hızla yayılmaya başlamış ve 2000
yılında Sydney Olimpiyatları'na olimpik bir spor olarak kabul
edilmiştir.
Bugün, tekvando dünya çapında
milyarlarca insan tarafından takip edilmekte ve bir spor dalı olarak pek çok
ülkeye yayılmaktadır.
Tekvandonun Kuralları
Tekvando, dövüşçülerin
birbirlerine karşı belirli kurallar çerçevesinde mücadele ettiği bir spor
dalıdır. Bu kurallar, hem rakibin güvenliğini hem de sporun etik ve adil bir
şekilde yapılmasını sağlamak için büyük önem taşır.
1. Müsabaka Alanı
Tekvando müsabakalarda, belirli
bir alan kullanılır. Bu alan, genellikle 8x8 metre ölçülerindedir ve
üzerinde çizgiler bulunur. Sporcular bu alanda hareket eder ve rakiplerinin
tekme, yumruk gibi vuruşlarına karşı savunma yapar.
2. Puanlama Sistemi
Tekvando müsabakasında, her
doğru ve etkili vuruş için puan verilir. Genellikle vuruşlar vücuda ve kafaya
yapılabilir.
·
Vücuda Yapılan
Tekmeler: 1 puan
·
Baş Bölgesine
Yapılan Tekmeler: 3 puan
·
Yüksek Baş
Tekmesi (başınıza doğru) ve Dönüş Tekmesi: 3 puan
·
Rakip yere
düşerse: Rakibe bir ceza verilir veya
uygun şekilde vuruş puanı kazanılır.
3. Savunma ve Saldırı Kuralları
Tekvando, hem savunma hem de
saldırı tekniklerine dayanır.
·
Savunma: Rakibin ataklarını savuşturmak için bloklama
veya geçici savunma teknikleri kullanılır. Bu, genellikle rakip vurmak için
geçerli bir teknikle yapılabilir.
·
Saldırı: Tekvando, özellikle tekme ve vuruş tekniklerine
dayalıdır. Bir rakibin zayıf noktalarına yapılacak etkili tekmelerle puan
kazanılır.
·
Yasaklı
Hareketler: Tekvando,
rakibe zarar verebilecek bazı hareketleri yasaklamaktadır. Örneğin, kafaya
yumruk atmak, yerdeyken rakibe vurmak veya omuz, diz gibi bölgelerden vurmak
yasaktır.
4. Zaman ve Turlar
Tekvando müsabakalarında,
genellikle 3 raund bulunur ve her raundun süresi 2 dakika olarak
belirlenmiştir. Yarışmanın sonunda en fazla puanı toplayan sporcu kazanır.
·
Tura Erken
Bitirme: Eğer bir sporcu, rakibine
önemli bir fark atmışsa ve bu fark kesin bir galibiyet sağlıyorsa, hakem
müsabakayı erken bitirebilir.
·
Vuruş
Limitleri: Bir raundda, belirli bir süre
içerisinde kaç vuruş yapılacağına dair kurallar vardır.
5. Ceza ve Yasaklı Davranışlar
Tekvando müsabakasında,
kurallara aykırı hareket eden sporculara ceza verilir.
·
Yasaklı
Hareketler: Rakibin
gözlerine parmak sokmak, aldatıcı hareketler yapmak, tekme dışı hareketlerle
rakibe saldırmak yasaktır.
·
Üç Ceza Puanı: Kurallara uymayan bir sporcu, üç kez uyarı
aldıktan sonra maç dışı kalabilir veya diskalifiye olabilir.
Tekvando Ekipmanları
Tekvando sporcusunun kullanması
gereken bazı ekipmanlar bulunmaktadır:
·
Tekvando
Giysisi (Dobok): Tekvando
giysisi, dövüşçünün rahatça hareket edebilmesini sağlar. Geleneksel olarak
beyaz renkte olup, sporcuların rütbesine göre renkleri değişebilir.
·
Koruyucu
Ekipmanlar: Başlık,
eldivenler, dişlik, dizlik ve vücut koruyucular tekvando müsabakasında
sporcuların güvenliğini sağlar.
·
Tekvando
Ayakkabıları: Ayakkabılar,
sporcuların zeminle rahatça temas etmelerini sağlar.
Tekvando'da Öne Çıkan Sporcular
Tekvando, birçok uluslararası
başarıya imza atmış sporculara sahiptir. Bunlardan bazıları:
·
Hadi Saei
(İran): 2 Olimpiyat altın madalyası
bulunan, tekvando tarihinde öne çıkan isimlerden biridir.
·
Wang Jiao
(Çin): Tekvando dalında dünya
şampiyonası kazanan ünlü bir sporcu.
·
Seda Tutumlu
(Türkiye): Tekvando alanında Türkiye'nin
başarılı isimlerinden biri.
Sonuç
Tekvando, vücut tekniklerine
dayalı, hız ve strateji gerektiren bir dövüş sporudur. Hem bireysel beceri hem
de rakip analizi gerektiren bu spor dalı, olimpiyatlar gibi büyük
organizasyonlarda büyük bir ilgiyle izlenmektedir. Teknikler, savunma ve
saldırı kuralları, tekvandonun bu denli popüler ve prestijli bir spor olmasını
sağlamaktadır.
