Squash Tarihsel Gelişimi ve Kuralları

Squash, kapalı bir alanda oynanan, iki oyuncu arasında veya iki takım arasında gerçekleştirilen bir raket sporudur. 19. yüzyılda İngiltere'de ortaya çıkan squash, zamanla dünya çapında popülerlik kazanmıştır. İlk olarak İngiltere’deki okul sporlarında ortaya çıkan bu oyun, başlangıçta sadece öğrenciler arasında oynanıyordu. 20. yüzyılın başlarında, squash profesyonel bir spor haline gelmiş ve uluslararası turnuvalara sahne olmaya başlamıştır.

Bugün squash, dünya çapında milyarlarca takipçisi bulunan, Olimpiyat oyunlarına girmeye aday bir spordur. Birçok ülkede profesyonel squash ligleri ve turnuvalar düzenlenmektedir. Dünyada en çok oynanan squash sporunun başını çeken ülkeler arasında İngiltere, Mısır, Pakistan ve Hindistan yer almaktadır.

Türkiye'deki Popülerliği, Türkiye'ye Gelişi ve Durumu

Squash, Türkiye'de son yıllarda hızla gelişmeye başlamıştır. 1990'ların ortalarında, Türkiye’de squash sporunun yayılmaya başladığı görülmüş, özellikle büyük şehirlerdeki spor salonlarında squash sahaları kurulmuştur. 2000’lerin başından itibaren, Türkiye'de profesyonel squash turnuvaları düzenlenmeye başlanmış ve squash oyuncuları dünya çapında turnuvalara katılmaya başlamıştır.

Bugün Türkiye’de, squash oynanabilen pek çok spor salonu bulunmakta ve bu spor giderek daha geniş bir takipçi kitlesi kazanmaktadır. Genç oyuncular, uluslararası başarılar elde etmek için yoğun bir şekilde eğitilmektedir. Türkiye, dünya şampiyonalarında ve Avrupa kupalarında yer almakta olup, uluslararası squash turnuvalarında katılım sağlamaktadır.

Squash Kuralları

Squash, hız ve strateji gerektiren, kurallar açısından oldukça ayrıntılı bir spor dalıdır. İşte squash'ın detaylı kuralları:

1.      Oyun Alanı: Squash, 9,75 metre uzunluğunda ve 6,4 metre genişliğinde kapalı bir sahada oynanır. Bu alanın her iki yanında bir duvar bulunur ve oyunda bu duvarlar hedef alınır.

2.      Takımlar: Squash, tekler (2 oyuncu) veya çiftler (4 oyuncu) olarak oynanabilir. Tekler maçında her oyuncu raketini kullanarak karşılıklı oyun oynar. Çiftlerde ise, iki oyuncudan oluşan iki takım arasında oyun oynanır.

3.      Amaç: Oyuncular, topu rakiplerinin ön alanına göndermeye çalışır ve rakip, topu kendi alanında belirli bir şekilde karşılamaya çalışır. Amaç, topu rakip oyuncunun belirli bir zaman dilimi içerisinde doğru şekilde karşılamasını engellemektir.

4.      Servis: Maç her iki oyuncu arasında sırayla servis ile başlar. Servis, oyuncunun arka çizginin gerisinde başlamalı ve top, rakip oyuncunun ön duvarına ve ardından karşı alana yönlendirilmelidir. Eğer servis hatalı olursa, rakip oyuncu servis alma hakkına sahip olur.

5.      Puanlama Sistemi: Squash’ta, oyunlar genellikle "Rally Point" puanlama sistemi ile oynanır. Bu sisteme göre her rally (topun oynandığı bir tur) sonunda bir puan kazanılır. Puanlama, belirli bir sayı (örneğin 11, 15 veya 21) ile belirlenir. Eğer set 2 sayıya kadar farkla kazanılacaksa, rakip oyuncuya tek bir rally ile sayı verilir.

6.      Hata: Bir oyuncunun topu dışarıya atması, net bir şekilde rakibine çarptırmaması veya topu yanlış bir şekilde vurması, hata olarak kabul edilir. Ayrıca, bir oyuncunun topu 3 kez üst üste vurması veya topun duvarlardan sırasıyla geçmemesi de hataya neden olur.

7.      Rally (Tur) Kuralları: Bir rally başladığında, her oyuncu sırayla topu rakip oyuncunun ön sahasına göndermelidir. Rakip oyuncu, topu kendi ön duvarına vurmak zorundadır. Top yalnızca bir kez yere çarpabilir. Eğer top yere ikinci kez çarparsa, rally sona erer ve karşı oyuncuya puan verilir.

8.      Puanın Kazanılması: Bir oyuncu rally sırasında rakibinin topa ulaşamaması durumunda puan kazanır. Aynı şekilde, rakip oyuncu hatalı bir vurma yaparsa, o oyuncuya da puan verilir.

9.      Karışıklık Durumları: Squash oyununda sıkça yaşanabilecek karışıklıklar, "interference" yani müdahale durumu olabilir. Eğer bir oyuncu, rakibinin hareketini engellerse, hakem müdahale eder ve oyunu geçersiz sayabilir. Bu tür durumlarda, oyunun devamı için yeni bir servis yapılır.

10.  Süre ve Oyunlar: Squash oyunları genellikle 3 set üzerinden oynanır. Ancak bazı turnuvalarda, 5 setlik maçlar da düzenlenebilir. Bir seti kazanmak için, oyuncunun rakipten belirli bir sayı farkıyla (genellikle 2 puan) önde olması gerekmektedir. Setler genellikle 11 puana kadar oynanır.

11.  Raket ve Top Kullanımı: Squash oynarken, her oyuncunun kullandığı raket belirli standartlara uygun olmalıdır. Raketin uzunluğu 68 cm'yi geçemez ve top, belirli bir sertlikte ve boyutta olmalıdır. Topun rengi genellikle sarıdır, ancak turnuvalarda yeşil veya kırmızı da olabilir.

12.  Mola: Her oyuncunun, oyun sırasında belirli aralıklarla mola alma hakkı vardır. Bu molalar, genellikle oyuncunun biraz dinlenmesi ve strateji belirlemesi için verilir. Mola süreleri genellikle 90 saniye ile 2 dakika arasında değişir.

13.  Sağlık Kuralları: Oyuncular, sadece sağlık durumlarına uygun şekilde oynamalıdır. Herhangi bir sağlık problemi durumunda, maç ara verilebilir ve doktor raporuyla devam edip etmeyeceği belirlenir.

Squash'ta Tanınan Yıldız Sporculardan Bazıları

Squash, dünya çapında birçok ünlü sporcunun yetiştiği bir spor dalıdır. İşte squash dünyasında tanınan bazı büyük sporcular:

1.      Jahangir Khan (Pakistan): Dünya çapında büyük bir ün kazanmış olan bu Pakistanlı sporcu, tam 10 yıl boyunca profesyonel squashta dünya şampiyonudur.

2.      Nicol David (Malezya): Kadınlar squash tarihinde, 108 ay boyunca dünya birincisi olarak tanınan Malezyalı oyuncu, 8 Dünya Şampiyonası kazandı.

3.      Ramy Ashour (Mısır): Mısırlı squash oyuncusu, üç kez Dünya Şampiyonu olmuştur ve modern dönemin en başarılı oyuncularından biridir.

4.      Jonah Barrington (İngiltere): 6 kez Dünya Şampiyonluğu kazanan Barrington, İngiltere'nin en tanınan squash oyuncularından biridir.

5.      Mohamed Elshorbagy (Mısır): Mısır’ın en başarılı erkek squash oyuncularından biri olup, birkaç kez Dünya Şampiyonu unvanını kazanmıştır.

6.      Gregory Gaultier (Fransa): Fransa'nın en başarılı squash oyuncularından biri olan Gaultier, Dünya Şampiyonası ve Avrupa şampiyonluklarına sahiptir.

Sonuç

Squash, strateji, hız ve çeviklik gerektiren bir spor dalıdır. Kuralları, oyuncuların hız ve becerilerini en üst düzeye çıkarmalarını sağlayacak şekilde düzenlenmiştir. Türkiye'de de hızla popülerleşen squash, dünyada olduğu gibi Türkiye'de de büyük ilgi görmekte ve profesyonel seviyedeki oyuncuları ile dikkat çekmektedir.