İlk Klima Ne Zaman İcat Edildi

İnsanlar bir icat arayışına her zaman ihtiyaç olduğunda hayatlarını daha kolay ve rahat yaşamaları için geliştirilmiştir. Klima ise bunlardan birisidir. Bizim ülkemizde hava şartları 4 mevsim ve keskin bir soğuk veya sıcak yaşamayan bir iklime sahiptir. Fakat her ülke için aynı durum söz konusu değildir.

İlk Temeli

Peki klima şuan kullandığımız gibi üretilmedi mutlaka bir geçmişi ve fikir için temeller atılmıştır. Bu temeli Dr. John Gorrie, isimli bir doktor ve mucit 1840’larda geliştirdiği fikir ile başlandı Gorrie, florida’da yaşaması ve Florida’nın yüksek sıcaklıkta olması buna ihtiyaç olduğu gerçeğini gün yüzüne çıkarmıştır.

Gorrie, bu sistemin bulunması sadece soğumaktan ziyede sıtma gibi sıcaklığa bağlı hastalıklar ve hastanedeki rahat ortamı oluşturmak diğer büyük etkendir. Bunun için geliştirmelerine ilk olarak kuzeyden buzlardan floridaya taşımaktı. Tabi maliyetli bir düşünce olması fikrinden caymasına ve başka çözümler aramasına itti. Bunun yerine daha kolay ve ucuz bir çözüm aramaya başladı. İlk olarak Gorrie at, su ve yelken veya benzer buharla çalışan kompresörünü kullanarak kendi başına buz oluşturabilecek bir buluş icat etti.

1851'de onun icadı için yeni bir patent verildi. Fakat 1855’deki vefatı ile projenin gelişim ve fazarlama olanağı bitti. Buna rağmen soğutucu sistemlerin temeli olarak bilinir.

Büyük bir atılım 

Gorrie'nin fikri ölümünden sonra fazla kullanılmadı ve geliştirilmedi. Soğutma sistemi ile uğraşan ikinci isim Willis Carrier adında bir mühendis , ilk elektrikli klimayı yapmak için çalışmalara başladı. 1902 yılında Carrier, Buffalo Forge Company şirketi tarafından istihdam edildi. Brooklyn'de bulunan Sacekt-Wilhelms Litografi ve Yayıncılık Şirketi'nde dergilerin nem nedeniyle kırıştığı için çözüm bulunması adına işe alındı.

Testler ve deneyler ile litanyum oluşturmaya devam etti. Bu deneyler sayesinde Carrier, alanı soğutan bobinleri kullanarak nemi kontrol edecek bir model oluşturdu. Bu deney için, “Apparatus for Treating Air (Hava Artıma Aparatı)” diye adlandırılan bir patent verildi. Bu icat suyun ısıtılıp soğutulmasına bağlı olarak hem nemlendirebilir hemde nemi alabilir. Ürününü daha da iyi hale getirmek ve daha teknolojik olarak ilerlemek için çalışmaya devam etti. Yeni otomatik kontrol sistemi, tekstil fabrikalarındaki nemin ve hava sıcaklığının düzenlenmesine yardımcı oldu.

Carier, yaptığı buluşun sadece klima projelerinde değilde başka bir çok endüstri alanında faydalı olabileceği görmeye başladı. Daha sonra Buffalo Forgeteki işinden ayrıldı ve kendi şirketi olan Carrier Engineering Corporation'ı kurdu.

Kamu Binalarında Klima

1904 yılında, St. Louis Dünya Fuarı sırasında işçiler Missouri Devlet Binası'nı serin tutmak için bir tür mekanik soğutma sistemi kullandılar.

Birkaç yıl sonra 1920'lerde Amerikalılar sinema salonlarına gitmeye başladı ve bu alanlarda havayı soğutma ihtiyacı gerekti.

İlk soğutma sistemleri sadece modifiye ısıtma sistemleriydi. Isıtma deliklerinden soğuk hava gönderen soğutma ekipmanlarını kullandılar. Bu, alt katların üst katlardan daha soğuk olmasına neden oldu.

Carrier Engineering Corp., 1922 yılında Los Angeles bölgesinde tiyatrolar için çalışan bir soğutma sistemi kurdular. Bu sistemde amaç bütün alanın eşit derecede soğutulmasını sağlamak için yüksek havalandırma deliklerine soğuk hava pompaladı.

Carrier, 1922 yılının Mayıs ayında New York'ta bulunan Rivoli Tiyatrosu'nda halka yeni bir havalandırma sistemi tanıttı. Bu sistemde santrifüjlü bir soğutucu kullandı. Sistemleri daha güvenilir hale getirildi. Önceki klima sistemlerinin bazılarına göre daha düşük maliyetlere sahip olan az sayıda hareketli parça ve yapım aşamasına sahipti. Bu yeni gelişme, ABD genelinde büyük ölçekli klimaların daha fazla kurulumuna yol açtı.

Hava Soğutmalarının Evlere Girişi

Şu vakte kadar gördüğümüz sistemlerin hepsi temelde hastane, tiyatro ve devlet binası tarzı çok sayıda insanın olduğu toplu alanlara kuruluyordu. Fakat soğutucu sistemlerinin gelişmesi ve maliyetinin düşmesi (yanlış anlaşılmasın her evde olacak kadar düşmedi çok zenginlerin alabileceği değerlere geldi.) tabi genel bakıldığında ilerlemelere rağmen boyutu çok büyük olduğu için bir çok evde kullanılamazdı.

Mevcut teknolojiyi kullanarak Frigidaire 1929'da bir sistem odası soğutucusu oluşturdu. Bu sistem sonunda ev içinde kullanılacak kadar küçüktü.

Ancak, bu yeni sistemler hala çok ağır ve pahalıydı ve kendi yoğuşma ünitesine ihtiyaç duyuyordu.

Daha sonra, Frank Faust ve General Electric'in mühendisi, kendinden soğutmalı oda tasarımını geliştirdi.

Aynı zamanda, General Motors için çalışan Thomas Midgley, Albert Henne ve Robert McNary'nin kloroflorokarbon soğutucuları sentezledikleri de bu zaman zarfındaydı. Bu, soğutucularda alev almaz şekilde kullanılan dünyanın ilk sıvılarıydı.

Bununla birlikte, bu kimyasalın, ozonun tükenmesine neden olduğu belirlenmiştir. ürünün iklim değişikliğine karşı korunma için kullanımdan kaldırılmasına karar verilmiştir.

1990'larda, hidrofluorokarbonlar kullanılmaya başlandı çünkü ozon etkilenmedi, ancak bunlar daha sonra iklim değişikliğine neden oldu.

Etiketler: #klima #icatlar #H.H.Schultz #J.Q.Sherman #Frigidaire