Baritonun Tarihçesi ve Özellikleri
1. Bariton Nedir?
Bariton, bakır nefesli
çalgılar (brass) ailesine ait, genellikle Si bemol (B♭) anahtarında akort edilen ve orta frekansta ses veren
bir müzik aletidir. Askeri bandolarda, orkestralarda ve bazı caz
topluluklarında yaygın olarak kullanılır. Euphonium ile sıkça
karıştırılır ancak bariton daha dar borulara sahip olduğu için daha parlak bir
ses üretir.
2. Baritonun Tarihçesi
Baritonun tarihi, 19.
yüzyılın başlarına dayanır. İlk bakır nefesli çalgılar, savaş müzikleri
ve bando müzikleri için geliştirildi. Baritonun atası olarak kabul
edilen Ophicleide adlı enstrüman, 1800’lü yıllarda kullanılıyordu.
·
1840’lar: Alman çalgı yapımcısı Carl Moritz,
bugünkü modern baritonun temelini atmıştır.
·
19. yüzyıl
sonları: Bariton, Avrupa ve
Amerika’daki askeri bandolar ve orkestralar tarafından yaygın şekilde
kullanılmaya başlanmıştır.
·
20. yüzyıl: Caz müziğinde de yer bulmaya başlayan bariton, Amerikan
ve İngiliz bandolarında vazgeçilmez bir çalgı haline gelmiştir.
3. Baritonun Yapısı
Bariton, üç veya dört piston
valfi bulunan, pirinç veya nikel kaplama malzemelerden üretilen bir
enstrümandır. Yapısal olarak:
·
Boyut: Trompet ve tuba arasında bir büyüklüğe sahiptir.
·
Borular: Daha dar çaplı boruları olduğu için
Euphonium’dan daha parlak bir ton üretir.
·
Ses Aralığı: Bariton, genellikle F2 – B♭4 arasında çalınır.
·
Ağızlık: Konik yapılı bir ağızlığa sahiptir, bu da ona
yumuşak ama parlak bir ses kazandırır.
4. Baritonun Kullanım Alanları
Bariton, özellikle aşağıdaki
müzik türlerinde ve gruplarda kullanılır:
·
Askeri
bandolar (marş müziklerinde önemli rol
oynar)
·
Senfonik
orkestralar (özellikle
Avrupa müziğinde)
·
Caz müziği (bazı caz topluluklarında kullanılır)
- Brass bandlar (özellikle İngiltere ve
ABD'de yaygın)
5. Bariton Çalmanın Temel Teknikleri
·
Dudak
pozisyonu (embouchure): Ağızlık
kısmına doğru üfleyerek titreşim sağlanır.
·
Parmak
tekniği: Piston valfleri doğru
kombinasyonlarla kullanarak farklı notalar elde edilir.
·
Nefes
kontrolü: Uzun ve güçlü sesler için
diyafram kullanımı oldukça önemlidir.
6. Bariton ile Benzer Enstrümanlar
Bariton, bazı bakır nefesli
çalgılarla karıştırılabilir. İşte en yakın olduğu enstrümanlar:
·
Euphonium: Daha geniş boruları olduğu için daha yumuşak ve
dolgun bir sese sahiptir.
·
Tuba: Daha büyük ve daha kalın bir ses üretir.
·
Trombon: Kaydırmalı mekanizmasıyla çalışır ama bariton
piston valflerle yönetilir.
7. Ünlü Bariton Çalan Müzisyenler
Bariton, askeri bandolarda ve
orkestralarda yaygın olduğundan bireysel olarak öne çıkan müzisyenler azdır.
Ancak bazı önemli sanatçılar şunlardır:
·
Steven Mead: Euphonium ve bariton çalgılarında ustalaşmış bir
müzisyendir.
·
David Werden: Brass müziğinde önemli isimlerden biridir.
·
Harvey
Phillips: Tuba ve bariton çalgılarında
uzmanlaşmış bir müzisyen olarak bilinir.
8. Baritonun Bakımı ve Temizliği
Baritonun uzun ömürlü ve
kaliteli bir ses vermesi için düzenli bakımı şarttır:
·
Valfleri
yağlamak: Pistonların düzgün hareket
etmesi için valf yağı kullanılmalıdır.
·
Boruların
temizlenmesi:
Tıkanıklıkları önlemek için sıcak su ve özel temizleme fırçaları kullanılır.
·
Dış yüzeyin
parlatılması: Pirinç veya
nikel kaplama olan enstrümanların parlaklığını korumak için temizlenmesi
gerekir.
9. Sonuç
Bariton, bakır nefesli çalgılar
içinde parlak ve dengeli bir ton sunan, senfonik orkestralarda,
askeri bandolarda ve caz müziğinde kullanılan önemli bir enstrümandır. Euphonium
ve trombon gibi diğer nefesli çalgılarla benzerlikleri olsa da kendi
eşsiz ses karakterine sahiptir. Tarih boyunca bando müziklerinde
vazgeçilmez bir rol oynamış ve halen birçok müzikal alanda kullanılmaya
devam etmektedir.