ALİYA İZZETBEGOVİÇ ( Bilge Kral ) Kimdir?
ALİYA İZZETBEGOVİÇ
Aliya’nın dedesi Aliya İzzetbegoviç, Üsküdar' da askerlik
yaparken Türk kızı Sıdıka Hanım ile tanışıp evlenmiştir. Bu evlilikten beş
çocukları dünyaya gelmiştir. Bu çocuklardan biriside Aliya’nın babası Mustafa’dır.
Görev süresi biten Dede Aliya Şamast’ta döndü. Şamast’a, Aliya İzzetbegoviç, 8 Ağustos 1925'de dünyaya geldi.
Aliya, küçük yaştan itibaren hep disiplinli ve dindar bir
yapıda olmuştur. Aliya ailesi ise samast’tan Saraybosna’ya taşındı. Burada bir
alman lisesinde okudu. Aliya genç yaşına rağmen dini konularda halkı
bilinçlendirmek, konuşmak ve tartışmak için Genç Müslüman adını verdikleri bir düşünce
hareketi kurmuşlardır.
En büyük hedef iyi eğitimli Müslümanlar yetiştirmek olan Düşünce
hareketi Aliya’nın Keskin zekâsı üretken düşünce yapısı ile hızla gelişim
gösterdi. Tabi bu kadar etkin yükseliş komünist yönetim tarafından baskı altına
alınmaya çalışıldı.
Bu arada devam eden ikinci dünya savaşı etkisini artırmaya
başlamış, tüm Yugoslavya Almanların işgali altına girmişti. Bu durumdan
faydalanmak isteyen Sırp gruplar alman işgalcilerin desteğini alarak yüz bin
masum Bosnalı Müslümanı katlettiler.
Tito'nun iktidarı döneminde Genç Müslüman hareketi yasaklandı.
Aliya ve arkadaşları gözaltına alındı. 1946 yılında Yugoslav polisi Aliya'nın
da aralarında bulunduğu 14 kişiyi tutukladı. Kendisine yönelik "ırkçı
dincilik" suçlaması yapılan Aliya 3 yıl hapiste yattı. Bu zamanda Genç Müslümanlar
birliğinin başına Halit Kaytaz geçti maalesef oda bu süreçte idam edildi. 1949’da
hapisten çıkan Aliya devletin bütün baskılarına rağmen yine de yılmadan İslam
bilincini oluşturmak için çalışmalara tam gaz devam etti.
Eğitime önem veren Aliya, Ziraat Fakültesi’nde 3 yıl
okuduktan sonra 1954’te Hukuk Fakültesi’ne girdi. Avukatlık mesleğinin yanı
sıra İslam hakkında yazılar yazdı. Bu yazılar İslamiyet’in sorunlarından daha
çok tüm toplumu etkileyen hususlardadır. İzzetbegoviç'in çalışmaları komünist
devleti tedirgin etmekteydi. 23 Mart 1983 günü İzzetbegoviç ve arkadaşları gözaltına
alındı. 4 ay hücrede tutuklu kalan Aliya çıkarıldığı mahkemece 14 yıl hapse
çarptırıldı. Yargıtay kararıyla daha sonra mahkûmiyet süresi 11 yıla indirildi.
Aliya 1988'de çıkarılan bir afla serbest bırakıldı. İzzetbegoviç, bu yaptığı fedakârlıklar
ve hizmetlerinden dolayı iyi bir lider olduğunu ispatladı ve halk tarafından
büyük bir üne kavuştu.
Mayıs 1990'da Müslümanlar tarafından kurulan Demokratik Eylem
Partisi'nin (SDA) genel başkanlık koltuğuna oturdu. Partinin en temel gayesi 40
yıllık baskı altına alınmış Müslümanların yeniden doğuşunu temsil ediyordu. Bu düşünce
ile Hırvat ve Sırp toplumlarıyla barış içinde birlikte yaşamaları gerektiğini
savunuyordu. Aliya’nın etkin konuşması ve izlediği siyasi yol Sırpları rahatsız
etmeye başlamıştır. 1992 yılında parçalanmaya başlayan Yugoslavya ile Bağımsızlığını
ilan etmek isteyen devletler, savaş çıkmasına neden oldular. Fırsatı değerlendiren
Sırp ordusu 2 Mayıs 1992’de Aliya İzzetbegoviç'i Lukaviça'da esir aldı.
Uluslararası baskı ile Aliya serbest bırakıldı.
Bu olaylar Boşnakları savaşa girmek zorunda bıraktı. Zor bir
savaş olacağı karşı tarafta Rus ve Yunan destekli Yugoslav-Sırp ordusu olduğundan
anlaşılabilir. Aliya, iyi bir komutan olarak savaşın bütün aşamalarında etkin
bir rol oynadı. Savaş sonrası 1995'te diplomatik görüşmeler adına adımlar
atılmaya başlandı. Her savaş gibi buda gerisinde koca bir enkaz ve enkazın
altında binlerce masum can bıraktı.
Savaşın sonunda Dayton Anlaşması imzalanmıştır. Dayton
Anlaşması'nda hedeflenen de çok uluslu, çok dinli, çok toplumlu bir model
oluşturmaktı.
Bütün hayatını ülkesi dini için adayan Aliya sağlık sorunları
nedeniyle 8 yıl süren cumhurbaşkanlığı görevinden ayrılmak zorunda kaldı.
Bosna Hersek'in ulusal lideri Aliya İzzetbegoviç ( Bilge Kral ), 19 Ekim 2003 tarihinde vefat
etti.
KİTAPLARI:
Ø Doğu ve Batı Arasında İslam ( 1980 )
Ø İslamî Manifesto ( 1999 )
Ø Tarihe Tanıklığım ( 2002 )
Ø Özgürlüğe Kaçışım - Zindandan Notlar;
Aliya İzzetbegoviç ( 2002 )
Ø Köle Olmayacağız
Ø İslam Deklarasyonu ( 1969 )
